سابقه طرح سهام عدالت در ایران که در سال ۱۳۸۵ آغاز شد و هدف آن توسعه عدالت اقتصادی و افزایش سهم مردم در دارایی‌های دولتی بود. در این طرح، بخشی از سهام شرکت‌های بزرگ دولتی به‌صورت اقساطی و با تخفیف ویژه در اختیار اقشار کم‌درآمد جامعه قرار گرفت. در سال ۱۳۹۹، دولت تصمیم گرفت که سهام عدالت را آزادسازی کند. حالا مشمولان می‌توانند بین دو روش مالکیت انتخاب کنند: فروش سهام عدالت در روش مستقیم و فروش سهام عدالت در روش غیرمستقیم.
در روش مستقیم، مالکیت سهام شرکت‌های بورسی به‌صورت مستقیم به نام شما ثبت شده و می‌توانید شخصاً برای فروش آن اقدام کنید. مراحل کلی فروش سهام عدالت در روش مستقیم به این شرح است:ثبت‌نام و احراز هویت در سامانه سجام افتتاح حساب در یک کارگزاری معتبر (مثل آگاه، مفید، فارابی و…) دسترسی به پرتفوی سهام عدالت در سامانه کارگزاری ثبت درخواست فروش (جزئی یا کامل) انتظار برای فروش خودکار توسط کارگزاری در اولین فرصت مجاز واریز وجه به حساب بانکی ثبت‌شده در سجام.
در روش غیرمستقیم، سهام شما تحت مدیریت شرکت‌های سرمایه‌گذاری استانی قرار گرفته است. نحوه فروش در این روش:
ابتدا باید واحدهای سرمایه‌گذاری استانی در پرتفو شما قابل معامله شوند. سپس می‌توانید مانند سایر صندوق‌های بورسی (ETF)، این واحدها را از طریق سامانه معاملات آنلاین یا اپلیکیشن‌های بورسی به فروش برسانید.
جدول مقایسه روش‌های فروش مستقیم و غیرمستقیم به دو روش مدیریت سهام، شامل ویژگی‌های مستقیم و غیرمستقیم، تاییدهای لازم، کنترل فردی، زمان دسترسی به پول، ریسک، نوع مالکیت، فروش واحدها و واحدهای اصلی استانی ذکر شده است.
برای فروش سهام عدالت از طریق کارگزاری مفید می‌توانید از سامانه سجام وارد شوید، اطلاعات هویتی و بانکی خود را وارد کنید و کد پیگیری دریافت کرده و احراز هویت را انجام دهید. سپس در وب‌سایت کارگزاری مفید ثبت‌نام کنید، آپلیکیشن «ایزی‌تریدر» را نصب کنید یا از نسخه تحت وب استفاده نمایید، وارد ایزی‌تریدر شوید، در صفحه «سهام عدالت» فهرستی از شرکت‌های حاضر در سبد سهام عدالت خود را ببینید و اطلاعات را تأیید و ارسال کنید.
در مرحلای بعدی می‌توانید وضعیت درخواست فروش خود را ببینید، مبلغ واریزشده به حساب را بررسی کنید و در صورت نیاز، پشتیبانی مفید را از طریق چت یا تماس پیگیری نمایید. نکته مهم امنیتی شامل نکات زیر است: فقط از سایت و اپلیکیشن‌های رسمی استفاده کنید، اطلاعات بانکی‌تان را از طریق پنل مفید یا سجام به‌روز کنید و فریب سایت‌ها یا افراد واسطه را نخورید؛ فروش سهام عدالت نیازی به پرداخت هزینه ندارد.
احتمال خرید سهام عدالت به‌صورت رسمی و قانونی موجود نیست. چراکه سهام عدالت یک طرح دولتی حمایتی بود که از سال ۱۳۸۵ تا حدود ۱۳۸۸ به‌صورت مرحله‌ای و صرفاً برای اقشار خاص و دهک‌های درآمدی پایین تخصیص داده شد. پس از آن، ثبت‌نام جدید برای سهام عدالت متوقف شد و تنها افراد مشمول آن زمان صاحب این سهام هستند.