بیماری‌های قلبی در زنان با چالش‌های خاصی همراه است که ممکن است به تشخیص دیرهنگام و افزایش خطر مرگ منجر شود. متخصص قلب و عروق محمود افتخار زاده در این زمینه با خبرنگار مهر گفت که بیماری‌های قلبی یکی از اصلی‌ترین دلایل مرگ‌ومیر در جهان به شمار می‌روند و این مسئله در ایران نیز تفاوتی با سایر کشورها ندارد.
وی ادامه داد که علائم بیماری قلبی در زنان کمتر دیده شده یا با نشانه‌هایی متفاوت از مردان بروز می‌کند. برای مثال، زنان ممکن است درد را در نواحی دیگری همچون فک، شانه یا شکمشان تجربه کنند که این نوع از علائم می‌توانند با بیماری‌های گوارشی اعم از مشکلات کیسه صفرا اشتباه گرفته شوند. این موضوع باعث می‌شود که بیماری‌های قلبی در زنان دیرتر تشخیص داده شده و با نرخ مرگ‌ومیر بالاتری همراه شوند.
افتخار زاده اذعان کرد که از علائم و نشانه‌های شایع اما کمتر شناخته‌شده بیماری قلبی در زنان می‌توان به تنگی نفس یا خستگی غیرعادی اشاره کرد. عوامل خطر بیماری قلبی در زنان تفاوت چندانی با مردان ندارد و شامل فشار خون بالا، سابقه خانوادگی، افزایش سن، کلسترول بالا (به‌ویژه کلسترول بد LDL) و پایین بودن کلسترول خوب (HDL) می‌شود.
وی افزود که دیابت از جمله فاکتورهای پرخطر برای هر دو جنس است، اما مطالعات نشان داده‌اند که زنان دیابتی بیشتر در معرض بیماری‌های عروق کرونر قرار دارند و سرعت پیشرفت بیماری و میزان مرگ‌ومیر در آن‌ها بالاتر است. به همین دلیل دیابت در زنان به‌عنوان یک عامل خطر قوی‌تر شناخته می‌شود و توجه به علائم غیرمعمول و تشخیص زودهنگام بیماری قلبی در زنان می‌تواند نقشی حیاتی در کاهش مرگ‌ومیر ایفا کند.
در ادامه، متخصص قلب و عروق بررسی رابطه مستقیم یائسگی با بیماری قلبی در زنان را تشریح کرد. وی هشدار داد که زنان پس از یائسگی بیشتر در معرض ابتلاء به بیماری‌های قلبی قرار می‌گیرند که یکی از دلایل اصلی این موضوع، افزایش چاقی شکمی در این دوران است. پیش از یائسگی، چربی بدن زنان عمدتاً در نواحی باسن و زیر پوست تجمع می‌یابد، اما پس از آن، با تغییرات هورمونی، الگوی توزیع چربی تغییر کرده و بیشتر به ناحیه شکم منتقل می‌شود. این نوع چاقی با افزایش خطر ابتلاء به بیماری‌های قلبی ارتباط مستقیم دارد.
افتخار زاده تصریح کرد که یکی از عوامل مؤثر در این روند کاهش سطح هورمون استروژن در بدن است. استروژن نقش مهمی در کنترل فشار خون، کاهش التهاب و بهبود پروفایل چربی خون دارد. همین ویژگی‌ها سبب می‌شود زنان پیش از یائسگی تا حدی در برابر بیماری‌های قلبی محافظت شوند؛ با این حال پس از قطع ترشح طبیعی استروژن، این اثر محافظتی کاهش می‌یابد.
وی تاکید کرد که تجویز استروژن به عنوان درمان جایگزینی پس از یائسگی می‌تواند خطر بیماری‌های قلبی را کاهش دهد، اما استروژن مصنوعی نمی‌تواند همان اثر استروژن طبیعی را داشته باشد. امروزه استفاده از درمان جایگزینی هورمونی برای پیشگیری از بیماری‌های قلبی در زنان یائسه به‌طور گسترده زیر سوال رفته است.
در ادامه، متخصص قلب و عروق خاطر نشان کرد که زنان پس از یائسگی با اصلاح سبک زندگی از خود در برابر بیماری‌های قلبی محافظت کنند. رعایت رژیم غذایی سالم، انجام فعالیت بدنی منظم و پرهیز از چاقی از جمله اقدامات مؤثر است. همچنین بررسی منظم وضعیت سلامت، کنترل دوره‌ای فشار خون، قند خون و چربی‌های خون ضروری است.
افتخار زاده در رابطه با کم‌تحرکی و تأثیر آن بر بیماری‌های قلبی در زنان اظهار داشت که بسیاری از زنان به‌ویژه پس از یائسگی، دچار مقاومت به انسولین می‌شوند. این وضعیت نه تنها زمینه‌ساز چاقی شکمی است، بلکه خطر ابتلاء به بیماری‌های قلبی و عروقی و همچنین سکته‌های مغزی را به‌طور قابل توجهی افزایش می‌دهد. متخصص قلب و عروق پیشنهاد کرد که زنان از نشستن یا ایستادن طولانی‌مدت پرهیز کنند و حرکت دادن منظم پاها، ترک صندلی هر نیم ساعت و پیاده‌روی‌های کوتاه در فواصل کاری می‌تواند نقش مؤثری در کاهش خطر بیماری‌های قلبی و عروقی داشته باشد.
در آخر، وی در رابطه با مراقبت از سلامت قلب در دوران بارداری اظهار داشت که در این دوران فشار بر سیستم قلبی _ عروقی افزایش می‌یابد و رعایت نکات بهداشتی و سبک زندگی سالم برای مادران باردار اهمیتی دوچندان پیدا می‌کند. انجام فعالیت بدنی سبک و منظم، تغذیه مناسب، کنترل وزن و فشار خون و پایش وضعیت متابولیک از جمله اقداماتی است که می‌تواند از بروز عوارض قلبی در این دوران پیشگیری کند.