ماجرای اعدام منافقین در سال 1367 یکی از مهم‌ترین و پیچیده‌ترین موضوعات تاريخی در ایران است که تا به امروز هم گلایه و سوالات زیادی را در فرانسه به وجود آورده است. در این فرصت، مروری بر ماجرای این اعدام‌ها و نگاهی به جنبه‌های حقوقی و فقهی آن عرضه خواهد شد.
در مرداد 1403، نشست علمی “بررسی فقهی حقوقی حکم اعدام منافقین در سال 1367” با حضور حجت‌الاسلام والمسلمین محمد نیازی و دبیر حجت‌الاسلام والمسلمین ذبیح الله نعیمیان در مؤسسه امام رضا برگزار شد. در این نشست، حجت‌الاسلام والمسلمین نیازی بر سر شبهات متعدد مبنی بر دلایل صدور حکم اعدام منافقین در سال 1367، پاسخ داد. مفهوم این نشست بیشتر روی اساس فقهی و حقوقی حکم حضرت امام خمینی (ره) در مورد منافقین در سال 1367 استوار است.
حجت‌الاسلام والمسلمین نعیمیان در آغاز جلسه تاکید کرد که کشتن و اعدام در این ماجرای سال 1367 پیش از هر مبنایی شرعی، نقش وحشتناکی در حفظ امنیت کشور و نظام جمهوری اسلامی ایفا کرد. او افزود که اعدام‌های این سال مربوط به زمان جنگ ایران و عراق است و در آن دوران جنگ دشمنان ایران اسلامی انبوه شدند و برای همیشه در تاریخ ایرا تاریخید. اگرچه این امر با عقیده دفاعی انقلابی ایران در فهم امام خمینی (ره) مغایرت ندارد.
در اوایل انقلاب اسلامی، حضور با رفتن برخی از فعالان سیاسی دستگیر شده در خطر اعدام در زندان بود. اما پس از پیروزی انقلاب و آغاز به بنیان‌گذاری نظام اسلامی، این خطر فوراً کمرنگ شد. با شروع جنگ، اعدام‌هایی دیگر به‌صحبت‌های روز توهین کرد. به‌طور مشخص، مبارزه با سرپیچی‌ها و همراهی با حملات بر ضدشورش و محاربه، کارساز و ارجی باشد به نظر میرسد.
حکم اعدام منافقین در سال 1367 نشان می‌دهد که حضرت امام خمینی (ره) چگونه در شرایط خاص جنگ، رفتار می‌کرد. هرچند در غالب شرایط بحرانی، ولی فقهی راهکارهای شدیدتری را می‌توانیم ببینیم که بعضا به کاهره و نا سنجی میرسد.
اقتصاد روح جسم دل انگیز تکلف گرا دارد و امام بسیاری از این موارد را خطا می‌دانست و لذا به کار سنجی رفتارها توجه زیادی داشت.