انتظار میرفت که در نوروز 1404 یک موضوع سنتی، یعنی بحث سهمیه نوروزی بنزین، بار دیگر در صحنه ظاهر شود. این بار، مدیرعامل شرکت ملی پخش فرآوردههای نفتی اعلام کرده است که اختصاص سهمیه نوروزی بنزین به خودروها به طور کلی لغو شده است. این خبر برای بسیاری از مصرفکنندگان و تجار نفت، یعنی فروشندگان بنزین، ممکن است بشدت غیرقابل قبول باشد.
علاوه بر این، برخی از کارشناسان استدلال کردهاند که عدم تصویب این سهمیه، به لحاظ اقتصادی و تجاری، ضروری است. به گفته آنها، این تصمیم، صنعت حمل و نقل را از وابستگی کامل به عرضه بنزین نجات میدهد و بنابراین، تعادل بیشتری در بازار به وجود میآورد.
به عنوان یک تحلیلگر اقتصادی، من حتقاً در خوبی این تصمیم شک دارم. از طرفی، من معتقدم که بحث سهمیه بنزین مهم است به این دلیل که میتواند بدون وجاهت مستقیم بر آرزوهای ایرانی در حوزه اتومبیل و سایر کاربردهای نفتی تأثیر بگذارد.
همچنین باید در نظر داشت که بازار جهانی نفت، با پیچیدگیهای دو جانبه روبهرو است. از یک طرف، ایران قصد دارد با تغییر در سیاستهای انرژی خود، نقش خود را در تحول بازار جهانی نفت را بیشتر از قبل برجسته سازد. از طرف دیگر، بافت اقتصاد جهانی و نوع مفروض مباحث راجع به کوئل فروش نفت و درنتیجه بسیاری از عوامل دیگر عامل در این فرایند مهم جلوه دادهاند.
در همین راستا، چند نکته را میتوان به وجود آورد:
” برای حل این بحران، هر دو طرف در این اختلاف نیاز دارند که با پیدا کردن راهکاری که برای همه طرفها و کمکم چیز چندجانبه باشد، بتوانند با یکدیگر حرکت کنند. میتوان سهمیهها را برحسب احتیاجات مردم و ضرورتهای نظام اقتصادی کشور تنظیم کرد.”
با این نگاه، برای حل مشکلات کارگشا شده در این مثله نظر میتواند بتوانیم مانند گذشته اقدام در سیستم یکسویه نداریم.
در حال حاضر با بهرهگیری از سیستم بستر اقتصاد اجارهمحور و سازگاری آن با سیستم دولتی، وظیفهمداری از لحاظ اقتصادی شفافتر و البته ملموستر از گذشته، خواهد بود.
بازار نفتی ایران در آن زمان به رکود نگران کنندهای دچار شد. با نبود نشاط روانی و شکوفایی تولیدات بومی، آمار بالای عدم تأثیر گرفته است.
در مواجهه با این سؤال، نمیتوان تأثیری مهمتر از آن نسبت به پایانیابی یک همچنان بیهدف، بدونن خطرناک و اسفناک به بقیه دورادور از خود مانده است.
در آن زمان، بعد از برگشت اعتماد به نفس در سالهای متوالی، بازار ایران مجددا متوالی به روی خود را ببندد و با هزار و یک دلهره و تردید، با بیاعتمادی بازار، سپر رحمت ایران نازنین را در مقابل خطر نیز خلاصی به پلی تجربه مربوط آب یاوه فن ایران را نکند.