روز گذشته لاوروف، وزیر خارجه روسیه در شرایطی به تهران آمد که روابط تهران- مسکو در اثر سیاست‌های ترامپ در افقی نامعلوم قرار گرفته است. ایران و روسیه در سال‌های اخیر روابط متعادلی با یکدیگر داشته‌اند. بااین‌حال برخی از کارشناسان پیش‌بینی می‌کنند این رابطه ممکن است چندان پایدار نباشد اگر روسیه بتواند با آمریکای ترامپ روابط بهتری برقرار کند. با این وجود، کاظم جلالی، سفیر ایران در روسیه با اشاره به سفر سرگئی لاوروف، وزیر خارجه روسیه تأکید کرد: «عمق روابط تاریخی دو کشور به‌ویژه پس از امضای اخیر معاهده راهبردی توسط رؤسای جمهور، مانع از آن است که رویدادهای زودگذر ثالث بر مناسبات دیرینه ما اثر گذارد.» سفیر ایران خاطرنشان کرد: «این روابط مستقل از عوامل خارجی و مبتنی بر منافع ملی هر دو کشور در مسیر صلح و توسعه قرار دارد.»
سرگئی لاوروف، وزیرخارجه روسیه برای نخستین‌بار از زمان پیروزی مسعود پزشکیان در انتخابات ریاست‌جمهوری ۱۴۰۳ به ایران آمد، او پیش از سفر به تهران به آنکارا و ریاض سفر کرده بود. او همچنین در عربستان به صورت مستقیم با مارکو روبیو رو‌به‌رو شد و با وزیر خارجه ایالات متحده مذاکره کرد.
بازگشت دونالد ترامپ به قدرت و تلاش‌های او برای برقراری ارتباط با روسیه و همچنین مذاکرات مستقیم دو طرف در ریاض، باعث شده تا رسانه‌ها و تحلیلگران، حضور دیپلمات روس در تهران را بی‌ارتباط با اختلافات میان جمهوری اسلامی و ایالات متحده ندانند؛ اما با توجه به روابط تهران – مسکو بعید است روسیه پیام‌آور واشنگتن باشد، ولی ممکن است در این سفر برآوردی از رویکرد دولت جدید کاخ سفید نسبت به ایران ارائه دهد.
شاید هم هدف روسیه از این سفر، درک مواضع ایران در قبال آمریکا باشد تا از آن در مذاکرات آتی احتمالی میان پوتین و ترامپ استفاده کند.
عراقچی: تحت فشار، تهدید و تحریم مذاکره نمی‌کنیم
نخستین دیدار لاوروف با عباس عراقچی بود و وزرای خارجه دو کشور، با یکدیگر دیدار و در خصوص موضوعات مورد علاقه دوجانبه، منطقه‌ای و بین‌المللی رایزنی کردند و بعد از این دیدار در نشست خبری مشترک خود به جزئیات و موضوعات مورد رایزنی اشاره کردند.
عراقچی در ابتدا گفت: «رایزنی‌های ما با روسیه در همه عرصه‌ها به طور مستمر جریان دارد. غیر از روابط دوجانبه که طیف وسیعی از همکاری را شامل می‌شود ما همچنین در خصوص مسائل غرب آسیا، قفقاز و همه مناطق رایزنی‌های مستمر داریم.»
وی افزود: «امروز گفت‌وگوهای مفصل، خوب و سازنده‌ای داشتیم. در خصوص روابط دوجانبه، همکاری اقتصادی به سرعت پیش می‌رود و کمیسیون مشترک به زودی در آوریل برگزار می‌شود. همکاری‌ها در حوزه انرژی، راه‌آهن و گردشگری ادامه دارد.»
وزیر خارجه ایران گفت: «ما در مورد مسائل منطقه بحث خوبی داشتیم. در حوزه فلسطین، لبنان و سوریه بحث کردیم. طبیعی است که جنایت‌های رژیم صهیونیستی را محکوم می‌کنیم. در خصوص سوریه مواضع نزدیکی داریم. ایران خواهان ثبات و آرامش و حفظ وحدت سرزمینی سوریه بر اساس خواست مردم است و ما از صلح پشتیبانی می‌کنیم. مواضع ایران در خصوص لبنان هم مشخص است. ادامه آتش‌بس و خروج کامل رژیم صهیونیستی از سرزمین‌های اشغال شده لبنان ضروری است.»
عراقچی افزود: «ما در قفقاز به دنبال برقراری صلح بین آذربایجان و ارمنستان هستیم. تحولات افغانستان مورد توجه ما و روسیه است و گفت‌وگوهای ما همواره استمرار دارد.»
وزیر خارجه کشورمان گفت: «در خصوص برنامه هسته‌ای ایران مشورت نزدیکی داشتیم. تیم‌های ما در تماس مستمر هستند و ما به این تماس‌ها ادامه می‌دهیم. در خصوص گفت‌وگوهایی که با سه کشور اروپایی شد، آقای لاوروف را توجیه کردیم. ما در موضوع هسته‌ای در همکاری و هماهنگی با روسیه و چین حرکت می‌کنیم. در خصوص مذاکرات هسته‌ای موضع ایران روشن است. ما تحت فشار، تهدید و تحریم مذاکره نمی‌کنیم، لذا امکان مذاکره مستقیم بین ما و آمریکا تا زمانی که فشار حداکثری اعمال می‌شود وجود
نخواهد داشت.»
تشکر لاوروف از ایران
در ادامه سرگئی لاوروف، وزیر خارجه روسیه در خصوص رایزنی‌ها در تهران گفت: «ما مذاکرات مفصل و مفیدی داشتیم. اشاره شد به گفت‌وگوی دو کشور در سال گذشته که رؤسای جمهور دو مرتبه همدیگر را ملاقات کردند. دو رئیس‌جمهور معاهده تاریخی را بین دو کشور امضا کردند که اهداف وسیعی برای همکاری‌ها در همه ابعاد دارد.»
لاوروف گفت: «علی‌رغم تحریم‌ها همکاری‌های تجاری دو کشور روند خوبی دارد. اقداماتی که لازم بود قبل از شروع احداث راه‌آهن رشت آستارا انجام شود، در حال انجام است. امیدواریم احداث آن شروع شود و وام دولتی روسیه در این خصوص ارائه می‌شود.»
وزیر خارجه روسیه ادامه داد: «ما مسائل بین‌المللی و منطقه‌ای را بررسی کردیم. ایران و روسیه بر آن هستند که بر اساس منشور ملل متحد منازعات حل و فصل شود. ما به غیرقابل قبول بودن تحریم‌های یک‌جانبه اشاره کردیم. در خصوص هماهنگی‌های بیشتر بین دو کشور در سازمان ملل توافق کردیم، همچنین هماهنگی‌ها در بریکس بیشتر شود.»
وی افزود: «ما در خصوص برجام صحبت کردیم. معتقدیم که ظرفیت دیپلماسی هنوز وجود دارد و باید از آنان استفاده کرد، ما امیدواریم راه‌حلی پیدا کنیم. این بحران توسط ایران ایجاد نشده است.»
راهبرد موازنه مثبت
سفر لاوروف به ایران در حالی است که به تازگی یک «توافقنامه جامع راهبردی» امضا کردند که باعث نزدیکی بیشتر تهران و مسکو خواهد شد؛ اما با مذاکرات صلح روسیه و آمریکا، به عقیده کارشناسان روسیه از انزوا خارج شده و دیگر در موضع ضعف قرار ندارد و ممکن است همین موضوع در رابطه تهران – مسکو نیز تأثیر بگذارد. ایران نیز باید توجه به تغییرات در سطح جهانی همواره سیاست‌ها و راهبرد خود را براساس منافع ملی‌اش ادامه دهد تا در زمین بازی کشورهای شمال به میزان لازم نفع ببرد. از سوی ایران با توجه به سیاست‌های پرچالش ترامپ نسبت به اروپا و چین امروز فرصت‌ها و پنجره‌های دیگری پیش روی سیاست خارجی ایران باز شده است که باید به درستی از این فرصت‌ها برای تأمین حداکثری منابع خود بهره ببریم و با سیاست موازنه مثبت تهدیدهای احتمالی را دور کنیم.
صبح نو
source