یکپارچگی اقتصادی در ایران و عوامل تأثیرگذار بر اصلاح دهک درآمدی خانوارها با تفصیل و تحلیل‌های دقیق‌تر
درحالی که بحث کاهش تأمین اجتماعی و کاهش بهره‌مندی از یارانه‌ها در ایران مطرح است، افزایش تعداد بازنشستگان و مستمری‌بگیرانی که در ماه‌های اخیر یارانه آن‌ها قطع شده، به عنوان یکی از جرئیات این موضوع مطرح شده است. سیده طیبه حسینی سخنگوی سازمان هدفمندسازی یارانه‌ها، به بررسی دلایل اصلی این موضوع و راهکارهای اصلاح دهک درآمدی خانوارها پرداخت.
دلیل اصلی حذف یارانه برخی بازنشستگان، بررسی مجموع دارایی‌ها و درآمد اعضای خانوار در سامانه‌های رفاهی کشور است. در این 系ستم، اگر هر یک از اعضای خانواده — حتی فرزندان بزرگسال — دارایی زیاد، تراکنش‌های مالی سنگین یا خودروهای خارجی داشته باشند، دهک اقتصادی کل خانواده ارتقا یافته و در نتیجه، یارانه آن‌ها قطع می‌شود. در بسیاری از موارد، وجود فرزندانی با وضعیت اقتصادی مناسب در زیرمجموعه خانوار باعث ارتقای دهک اقتصادی کل خانواده شده و در نتیجه، یارانه آن خانوار قطع شده است.
سید طیبه حسینی تاکید کرد: برای رفع این مشکل، سازمان هدفمندسازی یارانه‌ها فرآیندی را برای اصلاح این وضعیت پیش‌بینی کرده است. فرزندان بالای ۱۸ سال که مدعی استقلال اقتصادی هستند، می‌توانند با مراجعه به سامانه خدمات غیرحضوری سازمان هدفمندسازی یارانه‌ها، درخواست خروج از خانوار والدین خود را ثبت کنند. پس از ثبت درخواست، امکان ورود به سامانه NCR سازمان ثبت‌احوال برای متقاضی فراهم می‌شود و در این سامانه، علت درخواست خروج از خانوار باید به‌صورت مشخص با عنوان وسع اقتصادی ثبت شود. اطلاعات این فرد سپس توسط پایگاه رفاه ایرانیان وابسته به وزارت تعاون، کار و رفاه اجتماعی بررسی می‌شود.
اگر استقلال مالی فرد تأیید شود، به‌عنوان یک شخص مستقل از خانوار والدین جدا شده و دهک اقتصادی جدیدی برای وی در نظر گرفته می‌شود. به‌تبع آن، خانوار والدین نیز با کاهش در مجموع دارایی و درآمد، ممکن است به دهک پیشین بازگردند و مشمول دریافت مجدد یارانه شوند.
این اقدام، با هدف بازگرداندن حق برخورداری از یارانه به خانوارهایی که به‌واسطه شرایط اقتصادی افراد غیرمستقیم دچار حذف شده‌اند، انجام می‌پذیرد. درحالی که يارانه نقدی اردیبهشت ۱۴۰۴ در روزهای ۲۵ و ۳۱ اردیبهشت به ترتیب برای دهک‌های اول تا سوم و چهارم تا نهم واریز خواهد شد، مقامات دولتی همچنان از غربالگری اقتصادی برای پیگیری گروهی از خانوارها که از فهرست یارانه‌بگیران حذف شده‌اند، نام برده‌اند. برآوردا باعث شده است تا اکثر مردم از علت این حذف یارانه‌ها اطلاع ندارند. سخنگوی سازمان هدفمندی یارانه‌ها گفت که این کار با هدف بازگرداندن حق برخورداری از یارانه به خانوارهایی است که صرفاً به دلیل وجود یک عضو پردرآمد در خانواده، از یارانه محروم شده‌اند.