شاخص توده بدنی یا BMI یک ابزار مهم در hodnocení سلامتی است، اما نباید به تنهایی به عنوان تنها معیار برای تعیین سلامت身体 استفاده شود. این شاخص رابطه بین قد و وزن را نشان میدهد و به طور گسترده در مراقبتهای بهداشتی و سلامت عمومی برای طبقهبندی اندازه بدن و تخمین خطر بالقوه بیماریهای مرتبط با وزن استفاده میشود. با این حال، BMI کامل نیست و نشاندهنده یک تصویر کاملی از سلامت فرد نمیشود.
باید توجه کرد که BMI برای موارد زیر مفید است:
* ردیابی روند وزن در افراد و جمعیتها
* افزایش آگاهی از خطرات بالقوه سلامتی
* شروع گفتگو بین بیماران و ارائه دهندگان خدمات درمانی
اما، BMI کل داستان را بیان نمیکند. به عنوان مثال، کسی که توده عضلانی بالایی دارد – مانند یک ورزشکار – ممکن است BMI بالایی داشته باشد اما چربی بدنش کم باشد. از طرف دیگر، کسی که BMI طبیعی دارد، همچنان میتواند سطوح خطرناکی از چربی احشایی (شکم) داشته باشد و سلامت متابولیک ضعیفی داشته باشد.
طبق نظر مصرف کنندگان، رژیم های مختلف، به اضافه لذیذ کردن غذا می تواند راهنما خوبی باشد.
اما این نکته مهم است که BMI بین ۱۸.۵ تا ۲۴.۹ به طور کلی سالمترین محدوده برای اکثر بزرگسالان در نظر گرفته میشود. اما این عدد به تنهایی سلامت خوب را تضمین نمیکند. سبک زندگی، ژنتیک، توده عضلانی، رژیم غذایی و سطح فعالیت، همگی نقشهای اصلی را ایفا میکنند.
نکته مهم دیگر این است که BMI را به عنوان یک قطعه پازل در نظر بگیرید – نه تصویر کامل. کمبود وزن (شاخص توده بدنی کمتر از ۱۸.۵) با این خطرات مرتبط است:
* ضعف عملکرد سیستم ایمنی
* کمبود مواد مغذی
* مشکلات باروری
* پوکی استخوان و شکستگی استخوان
* تحلیل رفتن عضلات
این موضوع به ویژه برای بزرگسالان مسنتر که در آنها توده عضلانی کم میتواند منجر به ضعف، زمین خوردن و بستری شدن در بیمارستان شود، اهمیت دارد.
همچنین، با افزایش BMI – به ویژه چاقی رده ۲ یا ۳ – خطرات افزایش مییابد. این خطرات ممکن است شامل موارد زیر باشد:
* دیابت نوع ۲
* بیماری قلبی عروقی
* سکته مغزی
* بیماری کبد چرب
* استئوآرتریت
* آپنه خواب
* برخی سرطانها (مانند سرطان سینه، روده بزرگ و پانکراس)
با این حال، حتی افرادی که در محدوده چاقی اضافه وزن یا رده ۱ قرار دارند، اگر دور کمر بزرگ یا چربی احشایی بالایی داشته باشند، میتوانند در معرض خطرات سلامتی بالایی باشند.
روشهای بهتر برای ارزیابی خطر سلامتی از این قرارند:
1. دور کمر: چربی شکمی، به ویژه چربی احشایی اطراف اندامهای شما، خطر را بیشتر از چربی اطراف باسن یا ران افزایش میدهد. خطر بالا:
* مردان: دور کمر > ۱۰۰ سانتیمتر
* زنان: دور کمر > ۹۰ سانتیمتر
2. اسکن DEXA: اسکن جذب سنجی اشعه ایکس با انرژی دوگانه (DEXA) استاندارد طلایی محسوب میشود. این اسکن موارد زیر را نشان میدهد:
* درصد دقیق چربی بدن
* توزیع چربی (شکم در مقابل اندام)
* تراکم استخوان
3. نشانگرهای سلامت متابولیک: آزمایشهای آزمایشگاهی به ارزیابی مواردی که BMI نمیتواند انجام دهد، کمک میکند، از جمله:
* فشار خون
* گلوکز ناشتا یا HbA1c
* پنل لیپید (کلسترول)
* نشانگرهای التهاب
بنابراین، آیا باید به BMI خود اهمیت دهید؟ بله – اما نه به تنهایی. BMI یک نقطه شروع است، نه خط پایان. آن را به عنوان یک ابزار غربالگری در نظر بگیرید که به شروع گفتگو در مورد سلامت شما کمک میکند. این شاخص به پزشکان میگوید که کجا را عمیقتر بررسی کنند: سبک زندگی، توزیع چربی، مقادیر آزمایشگاهی و سطح تناسب اندام.
بنابراین، ارزش اصلی یکسانی ندارد و برای اینکه بهتر مشخص شده باشد، کماکان راهنما برای استفاده در معاینه اولیه برای آن شخصی است که به احتمال زیاد در رده کم وزن به ارث برده است. برای تکمیل این موارد باید تراکم استخوان و درصد توده عضلانی در نظر گرفته شود.