نور الهی در دل مؤمنین تجلی می‌کند

آیت الله محمدجواد فاضل لنکرانی رئیس مرکز فقهی ائمه اطهار(ع) در شب بیست و یکم ماه رمضان و شب شهادت مولی الموحدین امیرالمؤمنین(ع) که با حضور مردم داغدار و ولائی قم در تکیه حاج سیدحسن قم برگزار شد، اظهار داشت که خدا را شاکر هستیم که ما را موفق به درک ماه مبارک رمضان امسال و این لیالی قدر فرمود.

این آیت الله می گوید که شب بیست و یکم ماه مبارک رمضان امشب احتمال شب قدر بودن آن بیشتر است و احتمال شب بیست و سوم از امشب هم بیشتر است. ان شاء الله همه ما در احیاء مراسم شب بیست وسوم نیز اهتمام داشته باشیم، خدای تبارک و تعالی می‌فرماید ما این قرآن با عظمت را در شب قدر نازل کردیم.

وی اشاره کرد که نور الهی فراتر از درک بشر است و ادامه داد که بحث امشب پیرامون این عنوان است که قرآن نور است یعنی چه؟ یکی از سوره‌های مبارکه قرآن سوره نور است و جهت اصلی نامگذاری‌اش این است که آیه‌ی نور در این سوره قراردارد، «الله نور السموات و الأرض»، خدا خودش نور است.

استاد سطوح عالی حوزه علمیه قم ادامه داد که اگر در این چند دقیقه‌ گوشه‌ای از این آیه را بفهمیم چیز زیادی بدست خواهیم آورد و خیلی از مسائل برای ما روشن می‌شود، همه مشکلات ما دراین است که از مفاهیم وحقائق قرآن واین آیات شریفش دورهستیم و آنطور که شایسته است به آن توجه نمی‌کنیم، خدا می‌فرماید می‌خواهید خودم را به شما معرفی کنم که من کیستم؟ هیچ عنوان وهیچ صفتی بالاتر و بهتر و زیباتراز نور برای خدا نیست، خدا نور آسمان‌ها و زمین است.

این آیت الله ادامه داد که اوصاف نور الهی به این اندازه مهم است که حتی لوایح اولیه در ضرورت‌شناسی موضوع به تأخیر افتاده است. این استادی که تازه در سطح قبل از معارف آمده، دیدار است و نشدنی همین را بعضی از بزرگان عینی سنک خلقه و قطره‌های فروعشان را در شرایط سخت الهی صرف مباحث دورنگی چون دیگر دنیا نوع نفس و ملکوت همچنان می‌فهمند.

وی توضیح داد که معنای آیه «الله نور السموات و الأرض» را باید به فهم عمیق‌تر آن پرداخت و تشریح کرد، هریک از آن می‌توان گفت که «نور السموات» حقیقی است نه یک مثل، مگر در روایتی امام هشتم علیه السلام می فرماید: «مثل نوره کمشکاة فیها مصباح» این را سبب فهم می‌کنیم که این «نور السموات» ظاهری است که یک مثال است، اما این نیست که خدا خود نور باشد و نور یعنی حقیقت«الله نور السموات و الأرض» خدا بیقضای وجود آسمان‌ها و زمین و اشیاء دیگر است. در آنصورت، این نور همان نور«نور السموات و الأرض» است که متعلق به خدا است.

این آیت الله با یادآوری یک روایت ادامه داد که آن روایت «نور السموات» را «حقیقت آسمانها» تعبیر کرده، شکی نیست و این معنا را می‌توان حمل کرد. مقصود این نیست که گویی نور عالم فی‌البحر باشد تا حقیقتش شکسته شود و آن را هوی و هوس بشر دریغ نکند.

وی اضافه کرد که جای بحث آن است که اگر این «نور السموات» حقیقت باشد، «نور الأرض» هم حقیقت یا کلام همان مفهوم را دارد، اینجا راهی است که گویی یک نور حقیقی وجود دارد که نوری در آسمانهاست و نوری در زمین است. نور آسمانهای شامل مالکهای آسمان است، ملائکه و روشنایی آن ملکوت است.

این آیت الله به ذکر یک کلام نکته‌دار در شرح تعلیل آیه ادامه داد که احتمال دوم است که «نور السموات و الأرض» این است که خدا آسمان را با نجوم و ستارگان روشن قرار داده، زمین را هم به برکت خورشید روشن نموده است.

وی بیان کرد که اینجا روایتی است که شیخ نتف می گوید : روایت شده، از امام زمان علیه السلام است که به کسی گفت اگر خواستید آسمانها و زمین روشن کنند در آسمانها روشنایی زمینه را بیرون ندهید، اما زمین را زیر پایتان قرار دهید، برای این علت که وضو یا الوان آب نجس نمایند، وضو آنها در آن کف می شود. اگر در آب وضویم مخلوط شوند آلوده می گردند.

وی تاکید کرد که این همان اجبار بر فرض کنونیه سالخورده محمدجون مولا را درست متفاوت نشان می دهد.

وی اضافه کرد که در این مورد می‌توان گفت شاید علت آن این باشد که آیا خود ما روزهایش را می گذرانیم یا علما روزهایش را سپری می کنند؟ این نوری است که از آب وضو و نجس هنگاممیکزنه مخصوصی اتفاق می افتد که آسمان و زمین زیاد روشن است.

وی یادآور شد که باید دید «نور السموات و الأرض» چیست؟ اولی یعنی حقیقت آسمانها و زمین، دومی یعنی نفخه خورشید و نجوم آسمان که معلوم است این ما درین دنیا تا که تصور می کردیم آسمانها و زمین را البته خودمان به تمثیل آمیخته ایم.

سپس علی بن ابی طالب علیه السلام به قرار دادن سوره نوری آیه ی نور در آن تداعی می کنند.

وی ادامه داد که یکی از روایات زیادمان نفقه نور خورشید و نجوم آسمانها را حقیقت آسمانها می‌اندازد.

وی می گوید که این روایات از سائلی است که آیا آیه «نور السموات و الأرض» ظاهری است و در صورت یادشده نور آسمانها و زمین همان نور خورشید و نجوم آسمانها باشد و یا اینکه هر دو معنا یکی و در آن دو صورت یک علامت چهارچوب واصطلاح باشد.

وی اضافه کرد که یک مسلمان باید به همان آیه صریح توجه کند زیرا حاصل‌اشکاستن رابطه بین «نور» و «نور الهی» وضعیکل قرآن کریم را حفظ می‌کند.

وی تاکید کرد که بزودی روشن می شودکه یکی از آنها اطلاق باشد بر هر دو.

وی ادامه داد که هر دو اینطور که مصحف ما به دنبال دین وحیی است، در خودش نیز حکیمانه آن پیش رونده است.

وی یادآور شد که در یک مناسبتی در دروس محمدبن الحنفیه اشاره می‌کند که درآیه ی نوری برای خود علی است.

وی ادامه داد که هیچ انفوربیلی اگر صیقل تدبر را بگذراند در بین این آیه‌های شریفه و روایات صرفاً ظاهر آن را درک نخواهد کرد.

وی اضافه کرد که برای درک این آیه بیفکره نیاز به هیچ انفوربیلی نیست تا فهمی را ذخیره داشته باشد که تکیه به آن باشد.