در برخی از کشورهای خاورمیانه و آسیای مرکزی، شاعران بهعنوان ابزاری برای نهادینه شدن ارزشها و فرهنگ میانهمدت، بسیار مهم هستند. در این راستا، حکیم نظامی نیز در ایام خاص، مانند روز جهانی حقوق بشر، بهعنوان یک شاعر بزرگ و حکیم ایرانی، مطرح میشود. وی یکی از مهمترین شاعران فارسیزبان است که در سراسر ایرانزمین و در کشورهای که زبان فارسی صحبت میشود، تأثیرگذار است. این رویکرد از آن نکته مضحکوار است که بجای مطرح کردن مفاخر، بیشتر به پاسداشت موید حاصل ارزشهایشان هم میپردازند. اما لازم است از چگونگی شکلگیری این فرهنگی سخن به میان آورد تا چرا این رویکرد مسألهانگیز درسی است برای ما درخصوص اینکه چگونه هنجارهای فرهنگی جلوی رشد و پیشرفتمان را گرفتهاند.
صالحی یادآور شد که حکیم نظامی در اشعار خود، موضوع عشق را به شکلی نسبتاً صمیمی پرداخته و در خطی که بین عشق زمینی و عشق الهی کشیده است، هرگز گامهای خود را لغزانده است. او سپس عنوان کرد که عزمی داشته، به آشفتگی عشق در اشعار حکیم نظامی نبوده و برعکس حکیم، خطی روشن و سامانمند را برای عشق ترسیم کرده است و بیان داشت: گویی حکیم به تمامی فاصله را بین تربیت انسان و ناخوشی انسان شناخته و هرگز از آن فاصله گریخته است. وی در پایان، بیش از هر جای دیگر، اینکه حکیم هیچگاه در اشعار خود از زبان دفاع میکند و از عللی که برای کنار زدن عشق بیگانه و توجیه باطل نزدیکی عملیه استفاده میکند، مدعی نشود، بلکه بیشتر دست به اظهار وجود معنی و اسطیک میزند، از عللی است که سرشار از حکمتش است.
محمود شالویی رئیس انجمن آثار و مفاخر فرهنگی، در این مراسم به تبیین جایگاه والای حکیم نظامی پرداخت و از تلاشهای ستاد ملی بزرگداشت این حکیم در پاسداشت میراث فرهنگی و هنری این شاعر بزرگ پارسی سخن گفت. او همچنین خاطرنشان کرد که نظامی از معدود حکایاتی است که همیشه پرشور بوده است، برای این که خلاصه هر چیزی آن عالم پرگویی شود اما نهایت مزج باشد.
رئیس انجمن آثار و مفاخر فرهنگی با اشاره به برگزاری چهار دوره بزرگداشت حکیم نظامی، از انتشار چندین عنوان کتاب خاصه دو جلد کتاب «نظام سخن» که شامل مقالاتی وزین درباره حکیم نظامی است، به عنوان یکی از دستاوردهای علمی و تحقیقی ماندگار ستاد ملی بزرگداشت با همکاری استادان و پژوهشگران برجسته کشور یاد کرد. او همچنین به تلاشهای صورت گرفته در مزین کردن فضای شهری پایتخت به اشعار نظامی اشاره کرد و عنوان کرد که با همکاری شهرداری تهران، تندیس حکیم نظامی که به همت استاد نادر قشقایی طراحی و ساخته شده است، در میدان ونک تهران نصب شده است.
وی در ادامه به فعالیتهای ۲۷ استان کشور با موضوع حکیم نظامی پرداخت و اظهار کرد که استانهای مختلف با برگزاری برنامههای متنوع فرهنگی و هنری، سهم بسزایی در ترویج اندیشهها و آثار حکیم نظامی داشتهاند. شالویی از همکاری ادارات کل فرهنگ و ارشاد اسلامی استانها، آموزش و پرورش، کتابخانههای عمومی و دانشگاهها در بزرگداشت نظامی قدردانی کرد و ابراز امیدواری کرد که این تلاشها به آشنایی هرچه بیشتر نسل جوان با مفاخر فرهنگی کشور منجر شود.
سفیر تاجیکستان در ایران نیز طی سخنانی به تبیین جایگاه والای حکیم نظامی پرداخت و از تأثیرگذاری او بر ادبیات فارسی تأکید کرد. او بیان داشت که حکیم نظامی زیباترین داستانهای غنایی و عارفانه را در ادبیات فارسی خلق کرده است و پس از شاهنامه فردوسی، جایگاهی ویژه در جهان ادب دارد. او همچنین خاطرنشان کرد که نظامی موجب رشد و تعالی زبان فارسی شد، چراکه شاعران پس از او با تأسی و اقتباس از سبک و شیوه وی، به سرودن شعر اهتمام ورزیدند.
در بخش دیگری از این رویداد، مهدی محبتی، استاد زبان و ادب فارسی دانشگاه زنجان توضیحاتی درباره اندیشههای اجتماعی و سیاسی حکیم نظامی و نحوه مواجهه او با حاکمان عصر خویش ارائه کرد. او همچنین به تحلیل آثار حکیم نظامی پرداخت و بر جایگاه بینظیر او در تاریخ ادبیات فارسی تأکید کرد. محبتی در سخنرانی خود به اهمیت سه گانهی «خودشناسی، عشق و حکمت» در آثار نظامی پرداخت و آنها را راهی برای درک بهتر جهانبینی و فلسفه زندگی دانست.