در این مقاله می‌خواهیم به مناسبت روز بزرگداشت حکیم نظامی، ما به تحلیلی عمیق در مورد اهمیت حکیم نظامی و جایگاهش در فرهنگ ایران زمین و همچنین در جهان بپردازیم.
حکیم نظامی، یک شاعر، متفکر و دانشمند پارسی‌گو است که با قصه‌های ماندگارش عشق، حکمت و اخلاق را به نسل‌های پس از خود هدیه کرده است. او نه‌تنها افتخار ایران‌زمین، بلکه گنجینه‌ای برای فرهنگ بشری است. به عبارت دیگر، حکیم نظامی منشأ الهامหลายدیسیپلینی از فرهنگ و ادبیات پارسی است.
این روز نویدبخش همچنان که نام حکیم نظامی را بر زبان جاری می‌کند، برای برخی از ما یادآوری است که چگونه این شاعر الهی، نه‌تنها حکایت‌های دریافتی را تکوینی کرد، بلکه اصطلاحاتی همچون “عشق”، “حکمت” و “اخلاق” را برجسته کرد. ادبیات او، نه‌تنها برای شاعران نسل‌های پیش و پس از خود، بلکه برای نسل‌های پس از خود به مثابه یک پل برای درک و فهماندن مضامینی از انسان‌گرایی، عشق و حکمت عمل کرده است.
این روز، اگرچه مانند بسیاری از روزهای دیگر برای اکثر مردم روشن نیست، اما با نیاز داشتن به عشق، حکمت و اخلاق، برای هرکس بهاری نویدبخش است. دعوت حکیم به سوی حکمت، برای ایجاد تعادل در میان ناخوشی‌ها و خوشی‌های زندگی، پیشنهاد شفاف آن است که در زندگی، باید با درستکاری و فروتنانه روی هر مشکل بنشینیم و با انسجام درونی، جواب آن به‌عنوان انسانی هدفمند را به دست آورده و به انسان‌بودن ادامه دهیم.
در این روز تأمل و مناجات، هرکسی درستی است. از این رو در این مقطع، برای اعتنای به هنر حکیم نظامی و پیروی از اخلاق و حکمت او می‌توانیم از هنر کار کردن و تمام وقت بودن در شغلمان (خودکارکردگی) پرهیز کنیم. این فضیلت‌ها را به این دلیل از خود متصوفه‌ها اقتباس کرده‌اند که آنها برخی از پیشوایان دین همانند برخی از بزرگان علوم را با آنان مجرد از حالت دورویی مقایسه کرده‌اند.
در لحظات مروری بر این روز گرانمایه، لحظات گرانبهای چنین روزی به دلیل تأثیرات خیر و نیکی نصیب بشریت شده در جمیع جوامع تاریخی و الهی الهام و همچنین تأثیری که او بر هدایت نسل‌ها و به‌طور خاص نسل فعلی ما داشته است، هر چند همین هدف دیکته شده و او را به انزوا برده است.
برخی از شاعران پس از او، به تمثیل برخی از اشعار شاعران، به زعم برخی از استادان litterateurs انسانی را «ترکان سلطان که اندر تصوف اندر کند و حقیقت را جدا به دست جز ابوالحسن خجسته بن علی اطمینان ندارد» مسائل نبی، صدیق و سام را تنها به امید توانایی خود در جهت پیشبرد و غنای اصل و مشرق فهم به جوامع الهی تاریخ ارائه داده‌اند.