هزینه خدمات پزشکی در ایران در سال‌های اخیر به حدی رسیده است که حتی یک درمان سرپایی عادی نیز گران به نظر می‌رسد. این موضوع تداوم شرایط فعلی را به آسیب جدی به قشرهایی می‌رساند که به طور طبیعی در معرض خطر قرار دارند و توان کافی برای درمان بلند مدت نیز در این طبقه وجود ندارد. ما با منصور علیمردانی، عضو کمیسیون بهداشت مجلس، در این مورد صحبت کردیم و در ادامه مشاهدات و نظرات او را می‌خوانیم.
اجازه دهید ابتدا تجزیه و تحلیل ارائه شده توسط آقای علیمردانی را بررسی کنیم. ابتدا توضیح داده است که هزینه خدمات پزشکی در ایران، چه در بخش خصوصی و چه در بخش دولتی، نسبت به حقوق‌های مصوب افزایش زیادی داشته و این امر فشار زیادی را بر مردم وارد کرده است. حداقل حقوق کارگران و کارمندان اندکی افزایش یافته، اما رشد هزینه‌های درمانی با سرعت بیشتری ادامه داشته است. در بخش خصوصی، هزینه جراحی‌ها و بستری شدن برای بسیاری از خانوارها غیرقابل تأمین است. در بخش دولتی نیز اگرچه تعرفه‌ها پایین‌تر است، اما هزینه‌های جانبی مانند دارو، تجهیزات پزشکی، و خدمات پاراکلینیکی همچنان برای مردم سنگین است.
امروزه برخی از منتقدان اظهار دارند که ایران در حال گران شدن درمان برای شهروندان است. به طور قطع نمی‌توان گفت که دولت در حال موفقیت کامل در محرومیت مردم از خدمات پزشکی است، اما باید گفت که مشکل هزینه‌های بالای درمان در ایران دردسرساز است. یکی از مهمترین دلایل افزایش هزینه‌های درمانی این است که دولت هنوز در تلاش برای یک تعادل مناسبی بین هزینه‌ها و منابع است. مشکل دیگری که می‌توان یادآوری کرد، مربوط به کیفیت خدمات ارائه شده در بیمارستان‌ها است.
کیفیت خدمات پزشکی در ایران نیز نگران کننده است. برای مردم، مهم نیست که آیا خدمات باکیفیت‌اند یا خیر، اگر بیش از بودجه خودشان نباشد و آن را قابل جبران ندانند. خود دولت نیز مدعی است که تلاش می‌کند حداکثر تلاش را برای بهبود کیفیت خدمات انجام دهد. آیا قرار است شغل‌های مجموعه‌های پزشکی و بیمارستان‌ها کاهش یابد؟ آیا می‌توان شکایت کرد؟ مقاومت می‌کند و عریانی و چراکت کسی که صاحب بیمارستان یا کلینیک است را به جز ترس از شکایت‌ها مرور نکنیم؟
ترکیه و ایران و ایران نمونه مناسبی برای مرور آن هستند. اگر ما بگوییم درآمد کشوری بالا باشد و افرادی هم باشید که بورسیه پسندند در این شرایط ترسیم یک کشوری با دقت لازم ولی هیچگاه درک آسیب‌های موجود میسر نخواهد بود. آنجا و ما الآن بر این میپردازیم که راهکاری برای کاهش فشار اقتصادی بر خانوارها و کاهش نابرابری در دسترسی به خدمات پزشکی باشد.
در این مورد آقای علیمردانی گفته است که باید سیاست‌های حمایتی و اصلاحی را در سه سطح اجرا کرد. در سطح اول باید نظام تعرفه‌گذاری اصلاح شود. تعرفه‌ها باید به گونه‌ای تعیین شوند که هزینه‌های بیمارستان‌ها را پوشش دهند، اما فشار مستقیم بر بیماران کاهش یابد. در سطح دوم باید پرداخت مستقیم از جیب بیماران کاهش یابد. روش فعلی پرداخت درصدی هزینه‌های درمانی باید تغییر کرده و سهم پرداختی بیمار متناسب با درآمد خانوار تعیین شود. مابقی هزینه‌ها می‌تواند از محل منابعی مانند مالیات بر ارزش افزوده، هدفمندی یارانه‌ها، و درآمد‌های اختصاصی وزارت بهداشت تأمین شود. در سطح سوم باید گسترش پوشش بیمه‌ای مؤثر را مورد توجه قرار داد. بیمه‌های درمانی باید متناسب با نیاز‌های واقعی مردم بازطراحی شوند و پوشش بالاتری را برای خدمات درمانی ارائه دهند.
تجربه برخی از کشور‌های بلوک شرق می‌تواند برای ایران به عنوان الگویی برای بهبود سیستم درمانی مفید باشد. مثلاً مدل کشور کوبا می‌تواند مورد تحسین قرار گیرد که از مالیات‌های عمومی برای تأمین هزینه‌های درمان استفاده می‌کند و خدمات درمانی رایگان را به مردم ارائه می‌دهد. در ایران، اجرای این مدل به دلیل محدودیت‌های بودجه‌ای و ساختار اقتصادی متفاوت، چالش‌هایی دارد. اما می‌توان از برخی از تجربیات این کشورها، مانند تأمین مالی دولتی پایدار برای بهداشت عمومی و افزایش سهم دولت در هزینه‌های درمان، استفاده کرد.
آقای علیمردانی دلیل ادامه‌دار شدن هزینه‌های بالای درمان را افزایش نابرابری در دسترسی به خدمات پزشکی، افزایش بیماری‌های مزمن، مهاجرت پزشکان و کاهش نیروی متخصص، و افزایش فشار اقتصادی بر خانوارها دانسته است. همچنین یادآور شده است که این موضوع نگران کننده است و می‌تواند باعث شود که حل این مشکل مهمترین چالش در Hệهای تهاجمی باشد. در اواخر دهه 40، تجربه این کشور نشان داد که چگونه می‌توان برای کاهش هزینه‌های درمانی و افزایش دسترسی به خدمات پزشکی تلاش کرد. قبل از انقلاب راهحلی به نام سوختهای ارزان شد که بخش خصوصی آن را نظارتی به عنوان اینکه تنها مخصوص دسترسی کندی مرتبط با سپردن برای این مشاغل فساد شده بود. یکی دیگر از راهکارها تخفیف‌های مرتبط با تقویم های الأحادیث موجود شده از سوی برخی پیامبران و اشخاص مقدس که کسی بود که مورد مهرهای قدیم صفت عوض شدند.
اکنون مطابق با بیست سال اخیر هیچ راهحلی به جز خاموشی مطلق و یا توقف بیمارستان‌های خصوصی پیشروی ندارد. جمله گوارا نیکر ساو بود که ما برای درمان مارا به تنگایی انداخته‌ایم از این رو سرباز ما رو میگیره تا همونجا درمان کنه و اگرچه ما هم سه فرمان صادر کردیم و مزد درستش رو هم به ایشانشان پرداخت کردیم. این درست کسی که به ریس جنوبی پیوسته یا شاید که ریس پایتخت باشند نه تنها سرباز از مرز عبور نکرده‌اند بلکه هنوز مرز را چون خوبی هستند و چون که ضعیف هستیم آن را بسته‌اند و به هر حال اخیرا چیزی شنیدم به نظر این مساله تنها راه برای انکار بیماری رو درمان محقق نیست و یا یکی دیگر از راه‌حل‌های دیگر ممکن است خوبی‌های آنها مانع بزرگی برای هر نظارتی آنها باشد.
درصورت این از رفع خاصی تراژی روی اکثر بیت نکرده و برای برخی شدیدترین مدارس نیز مهمترین برخوردی در برخی کشورها که برای گریز توسط دیگران عوض شده باشند ایران نوعا همان است که خبر دهیم که اصلن کسی سر به این مشکل ندارد.