تعریف علل طولی و عرضی و تفاوتشان | دینی دوازدهم

همه چیز درباره علل طولی و عرضی به زبان ساده + مثال

در ادامه با معنی و مفهوم علل طولی و عرضی و تفاوت این دو از کتاب دینی دوازدهم بیان شده است. با دانشچی همراه باشید.

تعریف علل طولی و عرضی

علل طولی و عرضی دو نوع رابطه علّی (علت و معلولی) هستند که در فلسفه و علوم دیگر بررسی می‌شوند. به زبان ساده:

علل طولی

🔸 تعریف: وقتی چند علت پشت سر هم برای یک پدیده وجود دارد، به طوری که هر علت، علت علت بعدی است، به این علل، علل طولی می‌گویند. مثل زنجیر، هر حلقه به حلقه بعدی وصل است.

🔸 مثال: برای روشن شدن لامپ، نیاز به جریان برق داریم. برای وجود جریان برق، نیاز به نیروگاه داریم. برای ساخت نیروگاه، نیاز به مهندسان و کارگران داریم. در اینجا، مهندسان و کارگران علت نیروگاه، نیروگاه علت جریان برق، و جریان برق علت روشن شدن لامپ است. این‌ها علل طولی هستند.

علل عرضی

🔸 تعریف: وقتی چند علت در کنار هم و مستقل از هم باعث یک پدیده می‌شوند، به این علل، علل عرضی می‌گویند. مثل پایه‌های یک میز که همزمان و مستقل از هم، میز را نگه می‌دارند.

🔸 مثال: برای پختن یک کیک، نیاز به آرد، تخم مرغ، شکر و… داریم. هیچ کدام از این مواد، علت وجود دیگری نیستند، بلکه همه با هم و در کنار هم باعث پخت کیک می‌شوند. این‌ها علل عرضی هستند.

تفاوت اصلی

🔸 در علل طولی، یک رابطه علت و معلولی زنجیره‌ای وجود دارد. یعنی یک علت، علت علت بعدی است و همینطور ادامه دارد.

🔸 در علل عرضی، علل مستقل از هم هستند و همزمان برای ایجاد معلول لازم هستند. هیچ کدام علت دیگری نیست.

نقش دانشمندان در زندگی انسان

اختصاصی-دانشچی