گازوییل و مازوت برای ما بسیار گران‌تر از گاز تمام می‌شود و قیمت تمام شده‌ی برق را بالا می‌برد/خسارت دیگر تحریم در ۵ سال آینده نشان داده می‌شود؛ دور ماندن از کریدور‌های تبادل انرژی برق و گاز در منطقه به مرور زیان خود را نشان می‌دهد/اخبار ضد و نقیضی داریم که بخشی از سوخت‌های نیروگاهی ما به افغانستان صادر می‌شود و از تانکر‌های ایرانی به عنوان مخزن ذخیره‌ی سوخت استفاده می‌کنند

چندی پیش با مصوبه‌ی تازه‌ی هیات دولت، «برای تأمین سلامت مردم» استفاده سوخت مازوت در نیروگاه‌های اراک، اصفهان و کرج ممنوع شد. اتفاقی با استقبال مردم مواجه شد.

علیرضا غفوری فرد، عضو انجمن مهندسین برق ایران، درباره میزان ناترازی برق به «انتخاب» گفت:  بحث ناترازی متعلق به دیروز و امروز نیست. رسانه‌ها باید از واژه‌ی کمبود به جای ناترازی استفاده کنند که حساسیت این موضوع نیز به دقت نشان داده شود. در سال 1403 از مجموع 93 هزار مگاوات ظرفیت نیروگاهی، توانسته‌ایم 64 هزار مگاوات تأمین داشته باشیم اما تقاضا برقمان 80 هزار مگاوات بوده است. با این وجود یعنی 16 الی 18 هزار مگاوات، ناترازی برق داشته‌ایم. ما هرساله 3.5 درصد افزایش ظرفیت نیروگاه با 5درصد افزایش تقاضا داشته‌ایم. مسأله‌ی افزایش ظرفیت به دلایل مختلف مشکلات اقتصادی صنعت برق و مشکلات فنی و مسائل تحریمی، دچار چالش است. 

وی درباره وضعیت نیروگاه‌های برق بیان کرد: میزان ناترازی برق هم یک پدیده‌ی پنهان نیست. نیروگاه‌هایی که در تابستان فشار زیادی را تحمل می‌کنند، نیاز به تعمیرات دارند. بخشی از نیروگاه‌های فرسوده نیز فقط در پیک مورد استفاده قرار می‌گیرند. این وضعیت باعث شده ناترازی دیگر مقطعی و 200 ساعته نباشد و در سه فصل سال ناترازی داریم. بی توجهی به مسأله‌ی ناترازی برق باعث شد یک ناترازی هزار مگاواتی به 18 هزار مگاوات برسد. 

او افزود: بهینه‌سازی مصرف انرژی لازم است اما در تخمین بهینه‌سازی قابل تحقق نباید دچار توهم شویم. یکی از وزرای دولت قبل در کوچک شمردن بحث افزایش تقاضا، مسأله‌ی ناترازی را در 200 ساعت پیک می‌دید اما این 200 ساعت به 4 ماه رسیده و در آبان ماه هم صحبت از خاموشی می‌کنیم. 

وی در رابطه با قطع مازوت سوزی با همراهی قطع برق بیان کرد:  در دانمارک به جز تولید برق، تولید حرارت می‌کنند اما در ایران به فکر سوزاندن آلوده‌ترین سوخت‌ها هستیم. گازوییل و مازوت برای ما بسیار گران‌تر از گاز تمام می‌شود و قیمت تمام شده‌ی برق را بالا می‌برد. با توجه به ماهیتی که مازوت در احتراق دارد، هزینه‌های زیادی برای نگه داری نیروگاه ایجاد می‌کنند. خسارت‌های جبران ناپذیری نیز برای سلامت شهروندان با مازوت ایجاد می‌شود. حرکت به سوی کاهش مصرف مازوت و افزایش مصرف منابع تجدیدپذیر، یک حرکت مثبت است و نباید نادیده گرفته شود. البته باید به این سؤال پاسخ داده شود که این تصمیم ناشی از کمبود مازوت است و یا با انگیزه‌ی زیست محیطی اتخاذ شده است؟ 

او افزود: اگر این روند را در خصوص گاز و سوخت‌های مایع هم ادامه دهیم، سرنوشتی بدتر از سرنوشت برق خواهیم داشت. لذا اقدام کاهش مصرف مازوت اقدام خوبیست اما باید ببینیم ریشه‌ی این تصمیم‌گیری چه بوده است؟ اخبار ضد و نقیضی داریم که بخشی از سوخت‌های نیروگاهی ما به افغانستان صادر می‌شود و در سایه بی تدبیری مسئولین ما، کشور افغانستان از تانکر‌های ایرانی به عنوان مخزن ذخیره‌ی سوخت استفاده می‌کند. یعنی به ما بعلاوه‌ی اینکه سوختمان را از دست می‌دهیم، از تأسیسات لجستیکی‌مان هم درست استفاده نمی‌کنیم. 

غفوری فرد درباره تأثیر تحریم‌ها بر صنعت برق گفت: با وجود اینکه مجموعه‌های داخلی کشورمان جز افتخارات صنعت برق هستند و در نیاز داخل صنعت برق به یک خودکفایی آماری رسیده‌ایم، ما تواسته‌ایم توربین و ترانس و سیم و سیستم‌های هوشمند و… را تولید کنیم اما تولید متناسب با ظرفیت ما نیست. ما در بخش نیروگاهی هم کمبود تولید داریم و هم فرصت استفاده از تجدیدپذیر‌ها را از دست داده‌ایم. ما برای نیروگاه بوشهر بیش از چهل سال است که بیشترین هزینه‌ها را کرده‌ایم اما به سختی هزار مگاوات برق از آن تولید می‌کنیم. امارات در طول 5 سال با سرمایه‌گذاری کره جنوبی، 3 هزار مگاوات برق تولید می‌کند. در بحث تجدید‌پذیر عربستان طرح‌های صد هزار مگاواتی دارد. کشور ترکیه در مدت کوتاهی 6 هزار مگاوات نیروگاه بادی را با بهترین فناوری‌های اروپایی نصب کرده است. تمام این‌ها می‌توانست در یک شرایط خیلی بهتر در ایران اجرا شود. تابش و دمای خورشید در ایران بسیاربهتر از کشور‌های همسایه است. ما دمای پایین‌تر و تابش بهتری نسبت به عربستان داریم. احداث نیروگاهی ما از کشور‌های منطقه بسیار بسیار عقب مانده است. 

عضو انجمن مهندسین برق ایران، در همین رابطه گفت: خسارت دیگر تحریم در 5 سال آینده نشان داده می‌شود. دور ماندن از کریدور‌های تبادل انرژی برق و گاز در منطقه به مرور زیان خود را نشان می‌دهد. کشور ما با تمام کشور‌های منطقه مرتبط است اما کریدور‌های انرژی در کشور‌های حوزه خلیج فارس و آسیا میانه شکل گرفته ولی ایران نقشی در آن‌ها ندارد. ایران به سوی برق گران حرکت می‌کند و این برد را در حال از دست دادن هستیم.