مستندهای علمی یکی از ژانرهای سینمایی است که می‌تواند اطلاعات، آموزش و سرگرمی را با هم ترکیب کند. در این نوع مستندها، داستان‌ها، اکتشافات و پدیده‌های جذابی را به مخاطب نشان می‌دهند که معمولاً از توجه ما دور می‌شوند. در ادامه با معرفی ۱۰ مستند که می‌توانند افق نگاه شما را گسترش دهند و شما را قادر به یادگیری چیز جدیدی کنید، همراه با ما باشید.
پیشنهاد ما از میان این مستندها، برای کسانی است که می‌خواهند افق نگاه خود را گسترش دهند و چیز جدیدی یاد بگیرند. این مستندها می‌توانند مخاطبان مختلفی را جذب کنند، از جمله کودکان که می‌توانند از طریق این مستندها بخشی از علم و جهان را یاد بگیرند. همچنین این مستندها برای کسانی مناسب هستند که به تیتره‌های مختلف در جهان توجه دارند.
۱. کوزموس: Odysseia از زمان‌های گذشته
این مستند یک ادامه‌ای از آثار کلاسیک برآمده از سال ۱۹۸۰ است که در آن کارل سیگان ما را از طریق واکاوی اسرار موجود در همه چیز جهان راهنمایی می‌کند. اما در نسخه جدید، به رهبری نیل دگراس تایسون، ما به عنوان مخاطب حتی بیشتر دانش، تجسم‌های زیبا و داستان‌های الهام بخش از این جهان دریافت می‌کنیم. ما در این مستند می‌آموزیم که جهان چگونه ایجاد شده است، گرانش چگونه کار می‌کند، سیاهچاله‌ها چیست، زندگی در زمین چگونه تکامل یافته است و خیلی چیزهای دیگر.
این مستند یک سفری است که هم طرفداران نجوم و هم کسانی را که به تازگی ماجراجویی خود را با فضا شروع کرده‌اند خوشحال خواهد کرد. همچنین یک گزینه عالی برای جلسات خانوادگی است، جایی که نه تنها بزرگسالان، بلکه کودکان نیز می‌توانند دانش خاصی را به دست آورند که به روشی قابل دسترس ارائه می‌شود. برای من این مستند یک مکاشفه است. من آن را از صمیم قلب توصیه می‌کنم.
۲. سیاره ما
این مجموعه علمی دو فصلی یک شاهکار واقعی است که زیبایی و تنوع سیاره ما را به مخاطب نشان می‌دهد. مکانی که ما باید از آن مراقبت کنیم، همانطور که حتی یکی از فضانوردان ناسا به آن اشاره کرد و زمین را الماس آبی واقعی در میان تاریکی نامید. من کاملا با این حرف موافقم. اما در بازگشت به تماشای خود مستند، هنگام دیدن آن، به تصاویری که با دقت و کیفیت باورنکردنی گرفته شده‌اند توجه کنید و به لطف آنها می‌توانیم مناظر، حیوانات و گیاهان خارق العاده این سیاره را تحسین کنیم.
۳. دیوید آتنبورو: زندگی بر روی سیاره ما
داستانی تکان دهنده و مهم درباره زندگی در سیاره ما از نگاه مردی که دنیای طبیعی را بهتر از هر کس دیگری در جهان می‌شناسد. دیوید آتنبرو (او اکنون ۹۷ سال دارد) در طول چند دهه زندگی خود از تمام قاره‌ها دیدن کرده، گونه‌های بی شماری را کشف کرده و شاهد پدیده‌های طبیعی خارق‌العاده‌ای بوده است. با این حال، او همچنین (و در واقع هنوز هم هست) یک ناظر است که می‌خواهد به عنوان عضوی از بشر مراقب این جهان باشد.
در این فیلم ۱.۵ ساعته، آتنبورو به زندگی خود و سیر تکاملی زندگی روی زمین می‌پردازد و از دست دادن حیات وحش ابراز تاسف می‌کند و دیدگاه خود را برای آینده به اشتراک می‌گذارد. این نه تنها یک سفر شخصی و عاطفی است، بلکه یک درس علمی و آموزشی است که نشان می‌دهد چگونه می‌توانیم خانه مشترک خود را نجات دهیم.
۴. ذهن، تو درآورد
این مستند تحقیقی جذاب در مورد پیچیده ترین عضو بدن ما مغز است. با استفاده از آخرین تحقیقات و آزمایشات، می‌توانیم کشف کنیم که مغز چگونه آگاهی، حافظه، احساسات، خلاقیت و هوش ما را ایجاد می‌کند. ما با تماشای این مستند می‌آموزیم که چگونه مغز بر رفتار، تصمیمات و روابط ما تأثیر می‌گذارد. بحث شستشوی مغزی هم اینجا مطرح می‌شود.
این مستند فقط بیان‌کننده علم نیست، بلکه فلسفه، روانشناسی و هنر نیز هست. مشاهدات جالبی که برای کسانی که آشنا هستند و همچنین برای کسانی که کاملاً از نحوه عملکرد یکی از مهم ترین و مطمئناً پیچیده ترین اندام‌های ما در بدن انسان بی اطلاع هستند، به روشی قابل هضم ارائه شده است.
۵. اتفاقات شگفت انگیز جهان
این مستند مجموعه‌ای از داستان‌های شگفت انگیز و شنیدنی درباره طبیعت و رازهای آن است. در هر قسمت، ما نه تنها می‌توانیم در مورد پدیده‌های طبیعی غیرعادی (گاهی پیچ خورده)، رفتار غیرعادی حیوانات، ناهنجاری‌های آب و هوا و معجزات پزشکی نیز یاد بگیریم، بلکه می‌توانیم آنها را نیز درک کنیم.
ما به لطف آزمایش‌های جذاب، توضیحات جالب و قابل دسترس توسط دانشمندان، داستان‌های شگفت انگیز از شاهدان و مواد فیلم منحصر به فرد می‌آموزیم که چگونه آنها ایجاد شده‌اند و چگونه کار می‌کنند. موضوعات متنوع انگیزه‌ای واقعی برای تماشای این محصول جالب است که توسط استودیوی بریتانیایی BBC Earth تولید شده است.
۶. معلم اختاپوس من
معلم اختاپوس مستندی است که رابطه بین یک فیلمساز و اختاپوسی را که در جنگل کلپ در سواحل آفریقای جنوبی زندگی می‌کنند، بررسی می‌کند. این فیلم سفر فیلمساز را در حین مشاهده و مستندسازی مهارت‌های پیچیده شکار و حل مسئله اختاپوس، و همچنین توانایی آن در استفاده از ابزار، مستند می‌کند. این نگاه گیرا و صمیمی به اختاپوس بینش جدیدی در مورد هوش و رفتار پیچیده این موجودات دریایی مرموز ارائه می‌دهد و این تصور را که آنها فقط شکارچیان بی فکر هستند را به چالش می‌کشد.
۷. آینده کار و مرگ
آینده کار و مرگ مستندی قابل تامل است که به بررسی چشم انداز سریع در حال تغییر کار و مرگ و میر در قرن بیست و یکم می‌پردازد. با پیشرفت‌های تکنولوژیکی که بازارهای کار سنتی را مختل می‌کند و طول عمر انسان‌ها را افزایش می‌دهد، این فیلم سوالات مهمی در مورد آینده کار، معنای زندگی و معنای انسان بودن می‌پرسد.
این مستند از طریق مصاحبه با کارشناسان و رهبران فکری، تأثیر اتوماسیون و هوش مصنوعی بر اشتغال، پیامدهای اخلاقی تمدید زندگی، و اهمیت یافتن هدف در دنیایی که کار و مرگ در آن بازتعریف می‌شوند را بررسی می‌کند. چه خوش بین باشید و چه شکاک، آینده کار و مرگ نگاهی هشیارانه به پیامدهای بالقوه مسیر فعلی ما و انتخاب‌هایی که به عنوان یک جامعه باید داشته باشیم ارائه می‌دهد.
۸. سیاره زیبا
این فیلم مستند محصول ۲۰۱۶ سیاره زمین را بررسی می‌کند. بنابراین، مانند پروژه‌های مشابه، تصاویر این مستند نیز نفس گیر است. اما چیزی کاملاً منحصر به فرد در مورد آن وجود دارد که سیاره زیبا زمین را نه از جنگل‌های بارانی آمریکای جنوبی یا رشته کوه‌های شرق آسیا، بلکه از ایستگاه فضایی بین المللی می‌بیند.
۹. ماهی سیاه
حتی اگر Blackfish را ندیده باشید، احتمالاً در مورد آن شنیده‌اید. این مستند دراماتیک نگاهی عمیق به تیلیکوم دارد، نهنگ قاتل که سه مربی آموزش دهنده خود را کشت. و عواقب نگهداری این موجودات در اسارت. بلک فیش مصاحبه‌هایی با مربیان سابق شرکتی دارد که شرایط نهنگ‌هایی را که در اسارت نگه داشته می‌شوند توصیف می‌کنند که به عقیده سازندگان فیلم باعث حملاتی مانند حمله‌ای می‌شود که تیلیکوم بخشی از آن بود. ماهی سیاه به دلیل تأثیر عظیمی که داشت یک مستند متمایز است.
۱۰. آموزش در جهان
آموزش = مدرسه؟ فیلم Schooling the World این گفته را زیر سوال می‌برد. در سراسر جهان، کودکان به مدارس فرستاده می‌شوند. در آنجا، آنها یاد می‌گیرند که به‌عنوان یک چرخ دنده تخصصی در سیستمی عمل کنند که در آن برخی از استاندارد زندگی بالاتری بهره‌مند می‌شوند در حالی که بسیاری از آن چیزی دریافت نمی‌کنند. اعتقاد به برتری نظام آموزشی غربی نسبت به سیستم‌های داخلی در جاهای دیگر، این رویکرد را به جلو می‌راند و در عین حال میراث فرهنگی و توانایی زندگی خودکفا در جامعه را از بین می‌برد.
در دنیا با ایده چندین جواب داریم، اگر بخواهید یک فرهنگ را در یک نسل تغییر دهید، چگونه این کار را انجام می‌دهید؟ روش تربیت فرزندانش را تغییر خواهید داد.
این فیلم دیدگاهی کاملاً متفاوت به من نشان داد، در مورد معنای تحصیل کردن، و به من آموخت که به دانش محلی در حوزه‌های مختلف زندگی احترام بگذارم و آن را جدی بگیرم. همیشه شگفت انگیز است که ببینیم از پیشداوری‌ها چه چیزی می‌توان از فرهنگ‌های دیگر و حکمت باستانی آموخت. مدرسه سازی در جهان ما را از این موضوع آگاه می‌کند.